Documentatie

1. Inleiding

Het Traffic Insights Dashboard is een uitgebreide analysetool ontwikkeld voor verkeerskundigen en beleidsmakers.

Het dashboard stelt gebruikers in staat om:

  • Verkeersdata te visualiseren en analyseren
  • Verschillende verkeerskundige berekeningen uit te voeren
  • Inzichten te verkrijgen in verkeersdoorstroming en -veiligheid
  • AI-powered analyses en automatische inzichten te verkrijgen
  • Interactief te communiceren met een gespecialiseerde verkeers-AI assistent
  • Rapporten en visualisaties te exporteren

2.1 Beschikbare data en trajecten

Bij TrafficInsights maken we gebruik van diverse hoogwaardige databronnen om inzicht te bieden in verkeersstromen, reistijden en het ontstaan van files. Een van onze belangrijkste bronnen is het NDW (Nationaal Dataportaal Wegenverkeer), dat open data beschikbaar stelt over het Nederlandse wegennet. Het NDW verzamelt en beheert gegevens van verschillende wegbeheerders, zoals Rijkswaterstaat en provincies, en stelt deze beschikbaar voor analyses en toepassingen.

Een van de meest waardevolle databronnen binnen het NDW is de informatie die wordt ingewonnen door detectielussen. Deze lussen zijn sensoren die in het wegdek zijn ingebouwd en continu gegevens verzamelen over:

  • Verkeersintensiteit: Het aantal voertuigen dat per tijdseenheid over een wegsegment rijdt.
  • Snelheid: De gemeten snelheid van voertuigen op specifieke locaties.

Bij TrafficInsights zetten we deze gegevens om in praktische inzichten met behulp van slimme algoritmes. Naast de ruwe gegevens van intensiteit en snelheid berekenen we tal van andere meeteenheden die cruciaal zijn voor verkeersanalyses. Denk hierbij aan Extra Reistijd, Voertuigverliesuren (VVU), de Doorstromingsindex, Congestie-index, CO₂-uitstoot, etc (zie de sectie Beschikbare Meeteenheden voor een volledig overzicht). Deze berekeningen geven diepgaande inzichten in de verkeersdoorstroming, het ontstaan van files, en de impact op reistijden en milieu.

We zullen continue TrafficInsights uit te breiden met nieuwe data, aanvullende databronnen, extra trajecten, nieuwe inzichten die mogelijk zijn door verschillende databronnen te combineren, en verbeterde tooling. Deze uitbreidingen maken het mogelijk om een nog completer beeld te krijgen van de verkeerssituatie en voorspellingen te doen die beleidsmakers en weggebruikers ondersteunen.

Door deze data samen te brengen, biedt TrafficInsights een krachtig platform voor verkeersanalyses en beleidsvorming. Of het nu gaat om het verminderen van files, het verbeteren van verkeersveiligheid, of het beperken van de milieubelasting, met TrafficInsights kunnen we beter onderbouwde beslissingen nemen voor een efficiënter wegennet.

2.1.1 Huidige Beschikbare trajecten

Op dit moment zijn de volgende trajecten beschikbaar in TrafficInsights:

Trajecten data laden...

📊2.2 Dataresolutie en Aggregatie

Bij TrafficInsights maken we altijd gebruik van data met de hoogste resolutie, namelijk op minuutniveau. Deze gedetailleerde resolutie geeft een nauwkeurig beeld van verkeersstromen, maar kan vanwege fluctuaties minder geschikt zijn voor bepaalde analyses. Daarom bieden we ook geaggregeerde data aan op kwartier- of dagniveau.

Een belangrijk aspect van onze aggregaties is dat we altijd gebruik maken van gewogen gemiddelden, in plaats van de gemiddelden. Dit zorgt voor nauwkeurigere inzichten. Neem bijvoorbeeld het volgende scenario: in een minuut passeren 100 voertuigen met een snelheid van 100 km/h, en in de volgende minuut passeren 200 voertuigen met een snelheid van 50 km/h. Het gemiddelde zou berekenen dat de snelheid (100 + 50) / 2 = 75 km/h is, maar dit negeert het verschil in verkeersintensiteit. Het gewogen gemiddelde berekent(100 × 100 + 200 × 50) / 300 = 66 km/h, wat een realistischer beeld geeft.

Door deze aanpak bieden we data die niet alleen gedetailleerd, maar ook representatief is. De minuutdata biedt de hoogste resolutie, ideaal voor diepgaande analyses, terwijl de geaggregeerde data op 15-minuten of dagniveau geschikt is voor bredere trends en inzichten. Daarnaast zijn de gesmoothe versies van minuutdata nuttig om ruis en fluctuaties te verminderen. Voorbeelden hiervan kunt u zien bij de visualisaties van de meeteenheden in de sectie 'Beschikbare Meeteenheden'.

3. Beschikbare Meeteenheden

📊3. Overzicht van Meeteenheden

In deze deel van de documentatie vindt je een uitgebreide overzicht van de verschillende meeteenheden die binnen Traffic Insights aanwezig zijn. We zullen niet alleen de definitie en de berekeningsmethoden van deze meeteenheden bespreken, maar ook hun praktische toepassingen en de context waarin ze het meest waardevol zijn. Of het nu gaat om het analyseren van verkeersdoorstroming, het evalueren van congestie, of het inschatten van milieu-impact, deze meeteenheden vormen de kern van onze verkeersanalyses. Door inzicht te krijgen in deze metrics, kunnen beleidsmakers en verkeerskundigen effectievere strategieën ontwikkelen voor het verbeteren van de verkeersveiligheid en efficiëntie.

Je zult zien dat sommige meeteenheden sterk gecorreleerd of gerelateerd aan elkaar zijn. Zo is de doorstromingsindex een maat voor hoe efficiënt het verkeer doorstroomt, terwijl de congestie-index juist aangeeft hoe het verkeer stagneert. Daarnaast zijn er meeteenheden die een normalisatie van andere meeteenheden vertegenwoordigen. Bijvoorbeeld, 'vertraging per kilometer' geeft de 'extra reistijd' per kilometer wegtraject weer. Traffic Insights biedt al deze varianten aan omdat voor verschillende toepassingen of analyses specifieke meeteenheden nodig kunnen zijn. Deze veelzijdigheid stelt gebruikers in staat om de meest relevante meeteenheden te kiezen voor hun specifieke behoeften.

Bij elke meeteenheid ziet u een beschrijving, de eenheid, de formule van de berekening, waar het voor kan worden toegepast, en een voorbeeld van een specifieke dag en traject. In het voorbeeld zijn er altijd drie plots te zien:

  • De minuut data
  • De smoothed versie van de minuut data (blauw)
  • 15 minuten data (rood)

🚗3.1 Basis Meeteenheden

De fundamentele indicatoren die direct uit metingen voortkomen. Gebruik deze om de basisprestatie van een traject te duiden.

Beschrijving:
De snelheid van voertuigen zoals gemeten op een specifiek wegsegment of meetlocatie.
Eenheid:
Kilometer per uur (km/h).
Formule:
Direct gemeten waarde.
Toepassing:
Belangrijk voor analyses van verkeersdoorstroming, congestie en reistijd.
Voorbeeld:
Het onderstaande plot toont de gemeten snelheid van voertuigen op een specifiek wegsegment (A13R bij hmp 6.4) op 15 juni 2023. De rode stippellijn geeft de toegestane maximumsnelheid aan (100 km/h), terwijl de overige lijnen de minuut data, smoothed versie van de minuut data en de 15 minuten data laten zien.

Loading traffic data...

🚦3.2 Doorstroming en Capaciteit

Deze drie meeteenheden geven gezamenlijk inzicht in de kwaliteit van de verkeersafwikkeling op een wegvak. De doorstromingsindex laat zien hoe soepel het verkeer rijdt door gemeten snelheden te vergelijken met de vrije-stroomsnelheid. Capaciteitsbenutting geeft aan welk deel van de beschikbare wegcapaciteit wordt gebruikt en in hoeverre de intensiteit richting de maximale capaciteit beweegt. De congestie-index tenslotte vat samen hoeveel hinder, vertraging of filevorming daadwerkelijk optreedt. Samen vormen deze indicatoren een compleet beeld van doorstroming, benutting en verstoringen op het wegennet.

Beschrijving:
Verhouding die aangeeft hoe efficiënt verkeer doorstroomt in verhouding tot de maximale snelheid van 100 km/h.
Eenheid:
Ratio (waarde tussen 0 en 1).
Formule:
doorstromingsindex = werkelijke snelheid / maximum snelheid (100km/h)
Toepassing:
Nuttig voor het identificeren van gebieden met verminderde doorstroming.
Voorbeeld:
In het onderstaande plot zien we de doorstromingsindex op ons traject gedurende de dag. De doorstromingsindex geeft aan hoe efficiënt het verkeer doorstroomt in verhouding tot de maximale snelheid van 100 km/h. Snelheden boven de 100 km/h worden afgerond naar 1, omdat deze als optimale doorstroming worden beschouwd.

Loading traffic data...

🌿3.3 Verkeer en Milieu-impact

Schattingen voor brandstof en emissies op basis van intensiteit en snelheid. Handig voor duurzaamheid en kosteninschattingen.

Beschrijving:
Geschatte hoeveelheid brandstof verbruikt door voertuigen op een wegsegment.
Eenheid:
Liters.
Formule:
brandstofverbruik = k * voertuigkilometers * (1 / gemiddelde snelheid); hierbij is k een empirische factor, met standaardwaarde 0.2.
Toepassing:
Analyse van brandstofefficiëntie en kosten.
Voorbeeld:
De brandstofverbruik is een schatting van de totale brandstofverbruik gerealiseerd door alle voertuigen op een bepaalde traject en voor een bepaalde periode. Het wordt berekend aan de hand van de verkeers intensiteit en de snelheid waarmee er gereden wordt. k is een empirische factor voor brandstofverbruik. De waarde van k zal natuurlijk verschillen afhankelijk van de samenstelling van het verkeer.

Loading traffic data...

📐3.4 Genormaliseerde meeteenheden

Indicatoren die lengte of volume verdisconteren, zodat trajecten eerlijk vergeleken kunnen worden.

Beschrijving:
De totale afstand afgelegd door alle voertuigen op een wegsegment. Normaliseert de verkeersintensiteit naar de lengte van het wegvak.
Eenheid:
Kilometers.
Formule:
voertuigkilometers = trajectlengte * verkeersintensiteit
Toepassing:
Belangrijk voor verkeersbelasting, milieuanalyses en capaciteitsplanning.
Voorbeeld:
Voertuigkilometers (VKM) geeft de totale afstand weer die door alle voertuigen samen wordt afgelegd op een bepaald wegtraject gedurende een bepaalde periode.

Loading traffic data...

3.5 Samenvatting van alle Meeteenheden

Onderstaand overzicht geeft een samenvatting van de belangrijkste verkeersmetrics, inclusief hun beschrijving, eenheid, toepassing en categorie.

MetricCategorieEenheidToepassingAggregatie
SnelheidBasis Metricskm/hAnalyse van doorstroming en congestieGemiddeld
IntensiteitBasis Metricsvoertuigen/uurBeoordeling van verkeersvolumesGesommeerd
VVUBasis MetricsurenEvaluatie van economische verliezenGesommeerd
CO₂-uitstootVerkeer en Milieu-impactgramAnalyse van milieu-impactGesommeerd
DoorstromingsindexDoorstroming en Capaciteitratio (0-1)Vergelijken van verkeerssituatiesGemiddeld
Extra ReistijdBasis MetricssecondenInzicht in vertragingen t.o.v. vrije doorstromingGemiddeld
CapaciteitsbenuttingDoorstroming en Capaciteit%Benutting van infrastructuurGemiddeld
Congestie-indexDoorstroming en Capaciteit%Ernst van congestieGemiddeld
BrandstofverbruikVerkeer en Milieu-impactliterAnalyse van brandstofefficiëntie en kostenGesommeerd
Voertuigkilometers (VKM)Genormaliseerde MeeteenhedenkmVerkeersbelasting en capaciteitsplanningGesommeerd
Vertraging per KilometerGenormaliseerde Meeteenhedenseconden/kmReistijdkwaliteit en drukteGemiddeld
Gemiddelde Reistijd per KilometerGenormaliseerde Meeteenhedenmin/kmEfficiëntie-analyse van reistijdGemiddeld
VoertuigdichtheidGenormaliseerde Meeteenhedenvoertuigen/kmDrukte en congestieniveauGesommeerd

4. Beschikbare Tools

Binnen dit platform zijn meerdere analysetools beschikbaar, elk met een eigen invalshoek op verkeersprestaties. De tools zijn ontworpen om beleidsmakers, verkeersanalisten en strategische planners te ondersteunen bij het identificeren van knelpunten, analyseren van trends en onderbouwen van maatregelen. Je kunt de tools afzonderlijk gebruiken, maar ze sluiten natuurlijk ook naadloos op elkaar aan voor een integrale analyse.

🧭 Netwerk Perspectief

Strategisch kwartaaloverzicht op kaart voor o.a. VVU, intensiteit, extra reistijd, capaciteitsbenutting, CO₂ en brandstof. Met Top‑25 segmenten, distributie/histogram, en een vergelijkingsmodus (radar + delta‑tabel) tussen twee wegen/kwartalen. Voor relevante metrics is een per‑km optie beschikbaar.

  • Kaart & distributie: verken ruimtelijke patronen per kwartaal.
  • Top‑segmenten: focus op de grootste knelpunten.
  • Vergelijkingsmodus: radar + delta‑tabel over alle meeteenheden.
  • 🤖 AI-ondersteuning: kwartaaltrends, regionale vergelijkingen en capaciteitsanalyse.

📊 Management Samenvatting

KPI‑overzicht per traject of gehele snelweg. Jaar en maandgrafieken voor VVU, intensiteit, doorstroming, brandstof en CO₂. Ideaal voor rapportages en monitoring.

  • Filters: hoofdweg, rijrichting, traject; optie "gehele snelweg".
  • Trendanalyse: ontwikkelingen per jaar en per maand per metric.
  • Rapportage‑klaar: visuals geschikt voor dashboards.
  • 🤖 AI-ondersteuning: KPI-ontwikkeling, prestatie-indicatoren en trendinterpretatie.

🌐 Spatio-temporele Analyse

Combineert tijd (dagen) en ruimte (meetlussen) in één heatmap met gekoppelde bar charts (dagen/weken/maanden/locaties). Ondersteunt meerdere meeteenheden en kleurenschema's. Perfect om structurele patronen en seizoenseffecten te zien.

  • Analyseer trends: Bekijk hoe meeteenheden zoals Voertuigverliesuren (VVU) of gemiddelde snelheid zich over een heel jaar en traject ontwikkelen.
  • Identificeer patronen: Terugkerende knelpunten per weekdag/maand.
  • Visualiseer data: heatmap (dag × locatie) + aggregaties.
  • 🤖 AI-ondersteuning: patroonherkenning, seizoensanalyse en hotspot identificatie.

⚖️ Vergelijker

Vergelijk twee situaties (A/B) op één traject en periode. KPI‑radar, delta‑tabel, tijdreeksen, verschil‑grafiek en heatmaps per situatie. Met offset (−1 maand/kwartaal/jaar) en filters voor werkdagen/weekenden.

  • Effectmeting: voor/na, of traject‑tegen‑traject.
  • Verschil: lijngrafiek (B−A) en per‑situatie heatmaps.
  • Multi‑KPI: radardiagram + delta‑tabel.
  • 🤖 AI-ondersteuning: A/B analyses, effect evaluatie en verschil interpretatie.

🔍 Weg‑tijd Analyse

Deep‑dive op één dag: weg‑tijddiagram (tijd × locatie) met gekoppelde verticale en horizontale lijnplots, plus jaarcontext (lijn, kalender, histogram). Kan direct benaderd worden vanuit Anomalie Detectie.

  • Wegtijd-diagram: 24u heatmap per locatie/tijdstip.
  • Minuut-data: detailanalyse met gekoppelde lijnplots.
  • Jaarcontext: lijn, kalender en histogram.
  • 🤖 AI-ondersteuning: dag-detail analyse, incident identificatie en congestie verklaring.

🚨 Anomalie Detectie

Spoor automatisch afwijkende verkeersdagen op (VVU, jaarbasis). Filter per weg, traject of meetlus. Resultaten zijn sorteerbaar en linken door naar Weg‑tijd Analyse voor detailinspectie.

  • Statistische drempel: jaargemiddelde + 2× standaarddeviatie.
  • Multi‑level: hoofdweg, traject of meetlus.
  • Doorlink: open de geselecteerde dag in Weg‑tijd Analyse.
  • 🤖 AI-ondersteuning: afwijking categorisatie, oorzaak speculatie en impact assessment.

5. AI-Assistentie

🤖 Intelligente Verkeersdataverkenning

TrafficInsights integreert geavanceerde kunstmatige intelligentie om verkeersdata niet alleen toegankelijk te maken, maar ook actief inzichtelijk. Door gebruik te maken van state-of-the-art AI modellen kan het platform complexe verkeerspatronen analyseren, verbanden leggen tussen verschillende meeteenheden, en gebruikers begeleiden bij het verkrijgen van diepgaande inzichten. Deze AI-gedreven aanpak transformeert traditionele dataverkenning van een passieve naar een interactieve, ondersteunende ervaring.

De AI-functionaliteiten in TrafficInsights zijn specifiek ontworpen voor verkeerskundigen, beleidsmakers en data-analisten. De kunstmatige intelligentie begrijpt de context van verkeersdata, kent de relaties tussen verschillende meeteenheden zoals VVU, doorstromingsindex en intensiteit, en kan deze kennis toepassen om relevante analyses en aanbevelingen te genereren. Of het nu gaat om het identificeren van afwijkende patronen, het verklaren van trends, of het voorstellen van vervolganalyses - de AI werkt als een ervaren verkeersanalist die 24/7 beschikbaar is.

De integratie van AI-technologie in TrafficInsights maakt het mogelijk om grote hoeveelheden verkeersdata snel te doorzoeken, patronen te herkennen die mogelijk over het hoofd zouden worden gezien, en complexe analyses uit te leggen in begrijpelijke taal. Dit verhoogt niet alleen de efficiëntie van verkeersanalyses, maar democratiseert ook de toegang tot geavanceerde inzichten voor gebruikers met verschillende niveaus van technische expertise.

💬AI Assistant - Uw Intelligente Verkeersanalist

De AI Assistant is een interactieve chatfunctie die op elke analyse-tool beschikbaar is en fungeert als uw persoonlijke verkeersanalist. Deze intelligente assistent heeft volledig inzicht in de data die u bekijkt - of het nu gaat om een spatiotemporele heatmap, een vergelijking tussen twee wegtrajecten, of anomalie-detectie resultaten. Door natuurlijke taalverwerking kunt u in gewoon Nederlands vragen stellen over de getoonde data en ontvangt u direct relevante, contextbewuste antwoorden.

Wat de AI Assistant bijzonder krachtig maakt, is het begrip van verkeerskundige concepten en de mogelijkheid om verbanden te leggen tussen verschillende meeteenheden en tijdsperioden. De AI analyseert niet alleen de zichtbare data, maar trekt ook verbanden met locatie-informatie, tijdstippen, en bekende verkeerspatronen om uitgebreide antwoorden te geven.

De assistent is ontworpen om mee te groeien met uw analyse. Naarmate u dieper graaft in de data en meer specifieke vragen stelt, kan de AI steeds gedetailleerdere inzichten bieden. Dit maakt het mogelijk om van een eerste verkenning van de data door te groeien naar verfijnde analyses en concrete aanbevelingen voor vervolgonderzoek of beleidsmaatregelen.

🧠Automatische Inzichten - Proactieve Patroonherkenning

Het Automatische Inzichten panel genereert proactief analytische observaties over de data die u bekijkt, zonder dat u specifieke vragen hoeft te stellen. Deze functie analyseert automatisch de geladen dataset en identificeert opvallende patronen, trends, uitschieters en interessante correlaties. Het is alsof een ervaren verkeersanalist over uw schouder meekijkt en u attendeert op belangrijke bevindingen die u mogelijk zou willen onderzoeken.

De automatische inzichten worden gegenereerd op basis van statistische analyses, trenddetectie en vergelijkingen met typische verkeerspatronen. Het systeem kijkt bijvoorbeeld naar piekmomenten in VVU, afwijkende snelheidspatronen, ongewone intensiteitsverdeling, of correlaties tussen verschillende meeteenheden. Deze inzichten worden gepresenteerd in heldere, gestructureerde bullets die direct bruikbaar zijn voor rapportages of als startpunt voor dieper onderzoek.

Elke tool in TrafficInsights genereert contextspecifieke automatische inzichten. Bij de spatiotemporele analyse worden bijvoorbeeld seizoenspatronen en dag-van-de-week effecten geïdentificeerd, terwijl bij anomalie-detectie de focus ligt op het karakteriseren van afwijkende dagen en mogelijke oorzaken. Deze gespecialiseerde analyses helpen u om snel de kern van de data te begrijpen en gerichte vervolgvragen te formuleren.

📋Best Practices voor AI-Assistentie Gebruik

Om het meeste uit de AI-functionaliteiten van TrafficInsights te halen, zijn er enkele aanbevolen werkwijzen die de kwaliteit en relevantie van de AI-analyses kunnen verbeteren. Deze best practices zijn ontwikkeld op basis van optimale interactiepatronen en helpen u om gestructureerd en efficiënt uw verkeersdata te verkennen.

🎯Effectieve Vraagstelling
  • Stel specifieke vragen over zichtbare patronen
  • Verwijs naar concrete tijdsperioden of locaties
  • Vraag naar "waarom" en "wat als" scenario's
  • Bouw voort op eerdere AI-antwoorden
🔍Inzichten Interpretatie
  • Gebruik automatische inzichten als uitgangspunt
  • Verifieer AI-suggesties met domain expertise
  • Combineer meerdere perspectieven uit verschillende tools
  • Documenteer interessante bevindingen voor rapportage
🔄Iteratieve Verkenning
  • Start breed, zoom dan in op interessante bevindingen
  • Wissel tussen verschillende tools voor complete analyse
  • Gebruik AI-suggesties voor vervolgonderzoek
  • Experimenteer met verschillende tijdsperioden
💡Praktische Toepassingen
  • Rapportage ondersteuning met AI-gegenereerde teksten
  • Hypothese vorming voor vervolgonderzoek
  • Snelle impact assessments van maatregelen
  • Training en kennisoverdracht binnen team

6. Gebruiksvoorbeelden

Praktijkvoorbeelden

🚦 Doorstromingsanalyse

Stap-voor-stap uitleg van een doorstromingsanalyse

🔍 Congestieonderzoek

Voorbeeld van een congestieanalyse

📈 Trendanalyse

Voorbeeld van een historische analyse

⚡ Capaciteitsonderzoek

Voorbeeld van een capaciteitsanalyse